Energiedeling

Wat is energiedeling?

Energiedeling is een innovatief concept waarbij deelnemers in een gemeenschap hun zelf opgewekte energie kunnen delen met andere leden van dezelfde gemeenschap. Dit gebeurt via het bestaande elektriciteitsnet, maar met een virtuele laag voor administratie en verrekening.

Bij VerlichteEnergie creëren we een lokale energiegemeenschap waarin:

• Bewoners en gebouwen in Sidhadorp zonnepanelen installeren
• De opgewekte energie wordt gedeeld binnen de gemeenschap
• Deelnemers profiteren van lagere energiekosten
• Energiestromen intelligent worden gestuurd met behulp van dynamische tarieven
• De gemeenschap als geheel minder afhankelijk wordt van het elektriciteitsnet

Wat is een energiecoöperatie?

Een energiecoöperatie is een samenwerkingsverband waarin burgers, bedrijven en/of organisaties gezamenlijk investeren in duurzame energieprojecten. De coöperatie is een democratische organisatievorm waarin alle leden zeggenschap hebben.

Bij VerlichteEnergie werken we met een hybride structuur:

• Wooncoöperatie "Harmonisch Wonen": De juridische entiteit die eigenaar wordt van de 210 huurwoningen
• Vereniging "VerlichteEnergie": De energiegemeenschap die binnen de wooncoöperatie opereert

Deze structuur biedt voordelen voor verschillende typen deelnemers:

• Huurders kunnen deelnemen zonder eigenaar te zijn van hun woning
• Eigenaren van koopwoningen kunnen hun eigen dak benutten
• Kantoren, de koepel en het TM-centrum kunnen participeren
• Gezamenlijke inkoopvoordelen voor apparatuur
• Kennis en expertise wordt gedeeld binnen de gemeenschap

De rol van de vereniging VerlichteEnergie

De vereniging VerlichteEnergie fungeert als:

• Energiegemeenschap volgens de EU-definitie
• Administratieve hub voor het verrekenen van gedeelde energie
• Kenniscentrum voor duurzame energie in Sidhadorp
• Inkoopcoöperatie voor zonnepanelen en batterijopslag
• Beheerder van de collectieve energiedata

Lidmaatschap van de vereniging staat open voor alle bewoners en gebouweigenaren in en rondom Sidhadorp, waarbij we streven naar inclusiviteit en democratische besluitvorming.

Hoe werken dynamische energietarieven?

Dynamische energietarieven variëren per uur, gebaseerd op vraag en aanbod op de energiemarkt. In tegenstelling tot vaste tarieven betaalt u met dynamische tarieven de actuele marktprijs voor elektriciteit.

Kenmerken van dynamische tarieven:

• Prijzen fluctueren gedurende de dag
• Prijzen worden een dag van tevoren bekend gemaakt
• Lagere prijzen wanneer er veel duurzame energie beschikbaar is
• Hogere prijzen tijdens piekmomenten van verbruik

Typische prijspatronen gedurende de dag:

• Piekuren (duurder): Ochtend (7-9 uur) en avond (17-20 uur), vaak boven €0,30/kWh
• Daluren (goedkoper): Nacht (2-4 uur) en middag (11-15 uur), vaak rond €0,10/kWh of lager

Innovatieve componenten van ons energiedeelsysteem

Ons energiedeelsysteem bestaat uit verschillende innovatieve componenten die samen een flexibel en efficiënt geheel vormen:

• Zonnepanelen op individuele daken voor lokale energieopwekking
• Individuele thuisbatterijen voor opslag en optimalisatie op huishoudniveau
• Virtuele meterkast voor het bijhouden van energiestromen
• Slimme algoritmes voor het optimaal verdelen van energie
• Tibber-integratie voor toegang tot dynamische prijzen en energiedata
• Bidirectionele laadpalen die fungeren als gedeelde opslagcapaciteit

Het concept van energiedeling

Energiedeling binnen een energiegemeenschap stelt deelnemers in staat om hun lokaal opgewekte stroom te delen met andere leden, zonder dat deze fysiek over het openbare net hoeft te worden getransporteerd. Dit gebeurt door middel van virtuele verrekening.

In de praktijk werkt dit als volgt:

1. Deelnemers wekken elektriciteit op met zonnepanelen
2. Overtollige stroom die niet direct wordt verbruikt, wordt 'virtueel' beschikbaar gesteld aan de gemeenschap
3. Andere leden die op dat moment stroom nodig hebben, 'gebruiken' deze virtueel gedeelde stroom
4. Een slim meetsysteem (via Tibber) registreert alle energiestromen
5. Aan het einde van de maand vindt verrekening plaats tegen vooraf afgesproken tarieven

Verdeelsleutels voor gedeelde energie

De verdeling van gedeelde energie binnen de gemeenschap kan op verschillende manieren plaatsvinden:

• Pro-rata verdeling: Verdeling op basis van het aandeel in de totale opwekcapaciteit
• Behoeftegebaseerde verdeling: Prioriteit aan leden met de hoogste actuele energiebehoefte
• Hybride model: Combinatie van verschillende verdeelprincipes

Voor VerlichteEnergie ontwikkelen we een verdelingsalgoritme dat rekening houdt met:

• Individuele bijdrage aan de totale opwekcapaciteit
• Actuele energiebehoefte van elk lid
• Sociale aspecten, zoals ondersteuning van huishoudens met lagere inkomens
• Optimale benutting van de totale opgewekte energie

Energieleveranciers en energiedeling

We zijn in gesprek met verschillende innovatieve energieleveranciers, waaronder Tibber, die mogelijk kunnen bijdragen aan ons project. We zoeken een partij die het volgende kan bieden:

• Volledig inzicht in energieverbruik via een moderne app
• Dynamische energietarieven die per uur veranderen
• Directe toegang tot de groothandelsmarktprijzen plus een redelijke vaste opslag
• API-functionaliteit voor het faciliteren van energiedeling
• Innovatieve functies voor slim energiemanagement

Voor VerlichteEnergie zijn de volgende aspecten belangrijk bij de keuze van een energieleverancier:

• API-mogelijkheden voor toegang tot de gegevens die we nodig hebben voor energiedeling
• Dynamische tarieven voor optimaal benutten van zonnepanelen en batterijen
• Een transparante prijsstructuur die past bij onze coöperatieve waarden

Technische implementatie van energiedeling

Om energiedeling mogelijk te maken, implementeren we de volgende technische componenten:

1. API-integratie: We verbinden onze software met de API van de gekozen energieleverancier om real-time verbruiks- en productiedata te verzamelen
2. Virtuele meterkasten: Software die de individuele meters samenbrengt in één virtueel overzicht
3. Verdelingsalgoritme: Software die bepaalt hoe overtollige energie wordt verdeeld
4. Administratiesysteem: Voor de verrekening van gedeelde energie

De unieke identificatie van deelnemers zal worden geregeld via de gekozen energieleverancier:

• Beveiligde toegang tot de verbruiks- en productiegegevens
• Mogelijkheid om contractuele gegevens te koppelen aan het energiedeelsysteem

Salderingsregeling en energiecoöperaties

Belangrijk om te weten is dat de salderingsregeling niet van toepassing is op energiecoöperaties. Deze regeling geldt alleen voor individuele aansluitingen van huishoudens en kleine bedrijven.

Voor energiecoöperaties gelden andere regelingen:

• SCE (Subsidieregeling Coöperatieve Energieopwekking): Deze subsidie wordt verstrekt per opgewekte kWh gedurende 15 jaar. In plaats van saldering krijgt de coöperatie een vastgesteld bedrag per opgewekte kilowattuur.
• Terugleveringsovereenkomsten: Energiecoöperaties kunnen speciale terugleveringscontracten afsluiten met energieleveranciers zoals Tibber, waarbij een vergoeding wordt betaald voor teruggeleverde stroom.
• Energiedelingsmodel: Door energiedeling binnen de gemeenschap toe te passen, kan de opgewekte energie zo veel mogelijk binnen de eigen gemeenschap worden benut voordat het aan het net wordt teruggeleverd.

EU Clean Energy Package

De EU heeft in het Clean Energy Package (CEP) regelgeving opgenomen die energiedeling en -gemeenschappen mogelijk maakt en stimuleert. Relevante richtlijnen zijn:

• Renewable Energy Directive (RED II): Definieert "Renewable Energy Communities"
• Electricity Market Directive (EMD): Definieert "Citizen Energy Communities"

Deze richtlijnen zijn in Nederland geïmplementeerd en maken het mogelijk dat:

• Burgers gezamenlijk energie kunnen opwekken, verbruiken, opslaan en verkopen
• Energiegemeenschappen rechtspersoonlijkheid hebben
• Leden democratische zeggenschap hebben
• Het primaire doel milieu-, economische of sociale voordelen zijn (niet winstmaximalisatie)

Nederlandse implementatie

In Nederland is de EU-regelgeving vertaald naar nationale wetgeving die energiedeling faciliteert:

• Energiewet: Bevat bepalingen voor energiegemeenschappen en peer-to-peer handel
• Experimenteerregeling: Biedt ruimte voor innovatieve projecten in de energietransitie
• SCE (Subsidieregeling Coöperatieve Energieopwekking): Vervangt de oude Postcoderoosregeling en biedt financiële ondersteuning voor coöperatieve energieprojecten

Voor VerlichteEnergie betekent dit dat we:

• Als erkende energiegemeenschap kunnen opereren
• Energie kunnen delen tussen de deelnemers
• Mogelijk kunnen profiteren van specifieke tariefstructuren voor energieverrekening